Repellentler

Kemirgenlerle mücadelede kullanılan rodentisidlerin yan etkileri ve direncin ortaya çıkması uygun repellent arayışı artmıştır. Şu an WHO raporlarında bildirilen 3 repellent;

- Thiramcycloheximide

- Tributilin tuzu

- R-55 (Tersiyer-bütilsülfenildimetilditiyokarbamat),

Bu ürünler şu an itibariyle Türkiye’de ruhsatlandırılmış değildir ve kullanılmamaktadır.

Sterilantlar

Alfa-Chlorhidrin: Erkek kemirgenlerin steril edilmesi amacıyla kullanılmaktadır. Ancak pratikte çözüm getirmemektedir. Dişilerin poligam oluşu nedeniyle, bu madde çok kullanışlı değildir.

BDH 10131 (Sentetik östrojen): Dişi kemirgenler üzerinde oldukça etkili, 1 dozunun yenmesi 1 yıl boyunca dişiyi steril hale getiriyor. Ancak tadının çok kötü oluşu, kemirgenler tarafından istekli bir şekilde tüketilmesini engelliyor

Fumigantlar

Küçük kapalı alanlardaki kemirgen populasyonunu ortadan kaldırmada kullanılan bir metotdur. Ancak uygulaması çok tehlikeli olduğu için özel eğitilmiş personele ihtiyaç duyulur. Bu gruptaki kimyasalların iyi bilinenleri;

Aluminium fosfid
Kalsiyumsiyanid
Metilbromid
Chloropicrin
Karbonmonoksit
Karbondioksit
Karbondisülfid

Metal Fosfitler

Metal fosfitler (Halk sağlığı alanında yasal olarak kullanımı yasaktır)
Aliminyum fostid (Gaz olarak) –ölümcül doz; 20 mg /kg
Kalsiyum fosfid (Gaz olarak) –ölümcül doz; 9 mg /kg
Mağnezyum fosfid (Gaz olarak) –ölümcül doz; 10 mg /kg
Çinko fosfid –ölümcül doz; 5 gr /kg (Zehirli buğday üretiminde kullanılır: % 0.75 – 2 oranında karıştırılır)

D vitamini ve Türevleri

Kalsiferol
Kolekalsiferol (D3)
Ergokalsiferol (D2)
Bu maddeler doğal yollardan vücuda alınan ve metabolizma için ihtiyaç duyulan bileşiklerdir. Ancak bu maddelere olan günlük ihtiyaç çok düşük miktarlardadır. Yüksek dozlarda verildiğinde Hiperkalsimiya’ya neden olarak toksik etki yapar. Aşırı dozda alınımı kanda serbest kalsiyum miktarını artırır. Bunun sonucu kemirgen Kalp krizi, kanama ve böbrek yetmezliğine gibi sorunlardan dolayı ölür. Kolekalsiferol % 0.075 oranında, Ergokalsiferol ise % 0.1 oranında yeme ilave edilir. Ayrıca bu maddeler antikoagulant rodentisidlerle kombine edilerek de kullanılabilmektedir. Bu durumda daha düşük miktarlar yeterli olmaktadır.

Antikoagulant rodentisidler

Kronik etkili rodentisidler aynı zamanda Antikoagulant rodentistler olarak da bilinirler. Bunlar kimyasal yapısına Coumarin grubu İndandion grubu olarak ikiye ayrılırlar, ayrıca üretim bakımından da I. Jenerasyon ve II. Jenerasyon antikoagulant rodentisitler şeklinde sınıflandırılırlar. Kan pıhtılaşmasını engelleyici maddelerdir, kemirgende iç kanamaya yol açarak olarak ölüme neden olurlar.
Birinci jenerasyon antikoagulant rodentisitler;
Warfarin (Hidroksicoumarin grubu)
Coumachlor (Hidroksicoumarin grubu)
Coumafuryl, (Hidroksicoumarin grubu)
Coumatetralyl (Hidroksicoumarin grubu)
Pindone (İndandion grubu)
Clorophacinone (İndandion grubu)

İkinci jenerasyon antikoagulant rodentisitler;
Difenacoum (Hidroksicoumarin grubu)
Bromadiolone (Hidroksicoumarin grubu)
Brodifacoum (Hidroksicoumarin grubu)
Flocoumafen,
Difethialone (İndandion grubu)
Diphacinone (İndandion grubu)

Bunlar K vitamini türevleri olup kemirgende iç kanamaya neden olarak ölüme yol açarlar. Dolayısıyla ölüm yavaş yavaş bir 4 ile 11 gün içinde olur, bu süre içinde hayvan zehirli yemden yemeğe devam eder ve hayvanın leşi bulunduğunda kurumuş bir görünümdedir. Antikoagulant rodentisidler kullanılırken yemleme kutuları kullanılmalıdır. Etrafa rastgele konulmaları diğer hayvanlarında ölümüne neden olabilir.

---